محکومیت به حبس و دیه سه تن از پیروان آئین یاری

بر اساس گزارش خبر گذاری "هرانا" حکم جدیدی برای ۳ نفر از پیروان دین یارسان که در زندان ارومیه زندانی میباشند، صادر شده است.

بر اساس گزارش "هرانا"، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، "سهند علی‌ محمدی"، "عبدالله قاسم زاده" و "بخشعلی محمّدی" از پیروان دین یارسان(اهل حقّ)، به اتهام "مشارکت در قتل" هر کدام به ۵ سال حبس محکوم شدند.بنا بر این حکم صادره جدید، این ۳ زندانی باید مشترکاً ۴۰۰ میلیون تومان دیه نیز پرداخت نمایند.

حکم صادره جدید, جدای  از احکام قبلی‌ است که هرکدام از ایشان به ۱۳ سال حبس و تبعید به زندان یزد محکوم شده بودند.

این سه زندانی در سال ۸۳ توسط نیروهای امنیتی در درگیری موسوم به روستای اوج تپه بازداشت و سپس  به اعدام محکوم شده بودند . این درگیری با نیروهای امنیتی بر سر توهین به باورهای مذهبی "آئین یاری" روی داده بود.

"یونس آقایان"  دیگر متهم این پرونده هم اکنون زیر حکم اعدام بسر می‌برد و یک تن دیگر به نام "مهدی قاسم‌زاده" نیز به اعدام محکوم و حکم نامبرده در بهمن ماه سال ۸۷ اجرا شد.

این افراد به اتهام " انتشار عقاید کفر آمیز، توهین به رهبری، تمرّد در مقابل نیروی انتظامی و محاربه از طریق اقدام مسلحانه علیه جمهوری اسلامی " به اعدام محکوم  شده بودند.

ولی‌ بر اساس گزارش‌ها دادگاه تجدید نظر بعدا  احکام اعدام را  به ۱۳ سال حبس و تبعید به زندان یزد کاهش داد.

پدر یونس آقایان،  قبلا به "روز" گفته بود که " ما اهل روستای اوج تپه از توابع میاندوآب پیرو اهل حق هستیم ،حکومت عقاید و باور‌های مارا قبول ندارد و به ما می‌گویند شما کافر هستید."

 "اهل حق" یا "یارسان" دینی عرفانی است با خاستگاه کردی که در برخی‌ از مناطق کرمانشاه، لرستان و آذر بایجان وجود دارد. پیروان این آئین مراسم عرفانی خود را که شامل راز و نیاز است در محل خاصی‌ که جمخانه نام دارد برگزار میکنند، مراسمی که همراه با نواختن ساز تنبور و گاها رقص دراویش است. جمهوری اسلامی پیروان دین "یارسان" یا "اهل حق" را به عنوان یک گروه مذهبی‌ به رسمیت نمیشناسد و بر اساس فتاوی روحانیون اسلام، آنان را مرتد و نجس می‌داند.

در ماه‌های گذشته ۳ نفر از پیروان این دین به نامهای محمد قنبری ۲۴ ساله ساکن یکی‌ ازروستاهای قزوین، حسن رضوی ساکن یکی‌ از روستاهای همدان و نیکمرد طاهری اهل شهرستان صحنه کرمانشاه به دلیل اعتراض به تبعیض ها، توهین‌ها و تحقیر‌های سیستماتیک موجود  و پایمال شدن مکرّر حقوق شهروندی و انسانی‌ پیروان این دین در طول دوران حکومت جمهوری اسلامی، دست به خودسوزی اعتراضی زدند که هر ۳ نفر آنها در گذشتند. به دنبال این اتفاقات، اعتراضات وتجمع‌هایی‌ توسط پیروان این آئین در کرمانشاه و صحنه برگزار شد, که منجر به واکنش و پاسخگوی بعضی‌ از مسولان  محلی گردید .

 به گزارش دیگری از "هرانا" در همین رابطه، هفته گذشته یکی دیگر از پیروان یارسان به نام "صفر فرجی" ۲۷ ساله ساکن هشتگرد کرج که برای ۳ روز بازداشت شده و به زندان منتقل شده بود، در زندان تهران بزرگ مورد اهانت مسئولین زندان قرار گرفته و به زور سبیل وی  تراشیده شد.

نامبرده اظهار نمود که ۴ مامور با زور و با نظارت مسئول زندان برای تحقیر وی و اهانت به اعتقاداتش دست به این عمل زده‌اند.همچنین نامبرده طی هفته گذشته ۳ بار قصد داشت که در برابر مجلس ایران خودسوزی نماید که اطرافیانش مانع کار او شدند.

همچنین آژانس "کرد پا" گزارش داده است که در رویداد دیگری، ۴ شهروند کرد پیرو دین یارسان(اهل حقّ) به نام های "رسول کرمی، میثم حیدری، سعید بغدادی و رسول رشوند"  توسط نیروهایی اطلاعاتی ایران باز داشت شده اند و از سرنوشت آنان هیچ اطلاعی در دست نمی‌باشد

نظرات و فتاوی مراجع تقلید اسلام در رابطه با پیرون دین "یارسان" یا "اهل حق"

در نوشتار قبلی‌ به طور خیلی‌ خلاصه به تفاوتهای دین یاری (اهل حق) با اسلام اشاره شد، اما برای بدست آمدن تصویری بهتر از شرایط تبعیض آمیز و درکی روشن تر  از دلایل پایمال شدن حقوق شهروندی این هموطنان ، به نظر نگارنده این نوشتار، لازم است به نظرات و فتوا‌های مراجع اسلامی در رابطه با آنها مراجعه کرد، که به طور خلاصه به برخی‌ از آنها  در اینجا اشاره میشود.

 وب سایت دفتر آیت الله صافی گلپایگان :     

<<معاشرت با فرقه موسوم به اهل حق

س. در شهر ما از زمانهاي قديم گروهي از مردم عقيده دارند كه خدا در حضرت علي عليه‌السلام  حلول كرده و به آن ايمان دارند و به علي اللهي مشهور هستند و به زبان تُركي نيز گوران مي‌خوانند و به فارسي به بيان خودشان اهل حق گفته مي‌شود. و از اين فرقه جماعت در شهر ايلخچي نيز زياد است و با هم رفت و آمد دارند و هفته‌اي يكبار در خانقاه جمع مي‌شوند و از كلام كشف‌الاسرار در جم خانه كه يكي از كتابهاي آنهاست براي سرسپردگان از آن قرائت مي‌شود و كتاب ديگري كه بنام چهل تنان يكبار در 2000 جلد در فروردين 1347 در چاپخانه درخشان بچاپ رسيده است. بعد از چاپ و توزيع كتاب مذكور عقايد آنها بر مردم آشكار گرديد بطوري كه به جمع‌آوري اين كتاب اقدام كردند، علايم ظاهري آنها اين است كه موي سبيل‌هايشان را اصلاً اصلاح نمي‌كنند و موي سبيلشان به دهانشان مي‌رود، زمانهاي قديم به علت آگاهي دادن روحانيت، مردم چندان با اهل اين فرقه معاشرت نداشتند و از آنها نه دختري مي‌گرفتند و نه دختري مي‌دادند و حتي قبرستان آنها جدا از قبرستان مسلمانان بود و مرده‌هاي خود را در قبرستان مخصوص دفن مي‌كردند ولي بعد از انقلاب اسلامي بخصوص در اين چند سال اخير كه صوفيگري را تبليغ مي‌كنند به خود جرئت داده و تشكيلاتي كار مي‌كنند و عقايد خود را مرموزانه ترويج و اشاعه مي‌دهند و از مسلمانان كساني هستند كه آگاهانه و يا ناآگاهانه دختران خود را به پسران اين فرقه (علي‌اللّهي) مي‌دهند و يا از افراد اين فرقه فاسد براي مراسمات مسلمانان آشپزي مي‌كنند و از اين فرقه يك نفر بدون تحقيق، شوراي شهر شده است و مردم در اين مسائل بلاتكليف مانده‌اند، لذا با ارسال چند صفحه از كپي كتاب دفتر آفرينش اسرار حقيقت از كتاب چهل تنان و صفحاتي چند از اعتقادات اهل حق از كتاب ايلخچي بحضور استدعا داريم از چگونگي معاشرت مسلمانان با اين فرقه باطل و فاسد و همچنين در مورد مشرك بودن آنها و انتخاب همسر و ازدواج با آنها ما را آگاه وبطور شفاف حكم شرعي آن را بيان فرمائيد.

ج. در فرض سوال فرقه‌ي معروفه به اهل حق كه نمونه‌اي از عقائد آنها را ارسال داشته‌ايد از طريق حق منحرفند و جداً لازم است مؤمنين و مؤمنات از معاشرت و اختلاط با آنها اجتناب نمايند و ازدواج با آنها نيز حرام است.

پایگاه اطلاع رسانی آیت الله مکارم شیرازی:

 آیا پیروان فرقه اهل حق و على اللّهى ها، مسلمان محسوب مى شوند؟   

- بعضى از آنها اظهار مى دارند که به یگانگى حق، و نبوّت پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله)ایمان دارند; این گروه مسلمانند، هر چند انحراف دارند، ولى بعضى دیگر چنین نیستند.

آیا خوردن غذای نذری اهل حق اشکال دارد؟

در صورتیکه آنها ضروریات اسلام را منکر باشند نمی توان از غذاهای آنها استفاده کرد.

 نماز و روزه نماز و روزه به شیوه اسلامی در مسلک اهل حق کاملاً مردود است و سلطان سهاک در مسائل عقیدتی تأکید کرده که روزه سه روز و نیاز به جای نماز قرار دارد. لذا در حقیقت مصداق دوزخیانند که خدای متعال می‌فرماید: «بهشتیان از دوزخیان می‌پرسند: چه چیز شما را به دوزخ وارد ساخت؟ می‌گویند: ما از نمازگزاران نبودیم».

پایگاه اطلاع رسانی آیت الله فاضل لنکرانی:

سؤال 1478 :آيا يك نفر مسلمان شيعه مى تواند از خانواده اى كه موسوم به اهل حق مى باشند زن بگيرند و يا به آنها زن بدهد، با وصف آنكه صيغه عقد ازدواج بوسيله يك نفر شيعه خوانده شود؟جواب: اگر نعوذبالله حضرت على (عليه السلام) را خدا بدانند يا منكر معاد باشند يا منكر يكى از ضروريات دين مثل نماز يا روزه باشند كافر و نجس مى باشند و زن دادن يا زن گرفتن از ايشان جايز نيست.

پایگاه اطلاع رسانی آیت الله علی‌ خامنه‌ای:

س 317: فرقه‏اى وجود دارد که خود را «على‌اللهى» مى‏نامند، يعنى اميرالمومنين على بن ابى طالب(عليه‌السلام) را خدا دانسته و به دعا و طلب حاجت به جاى نماز و روزه اعتقاد دارند. آيا اينها نجس هستند؟

ج: اگر اعتقاد داشته باشند که امير المومنين على بن ابى طالب(عليه‌السلام) خدا است «تعالى الله عن ذلک علوا کبيرا»، حکم آنها مانند غير مسلمانهايى است که اهل کتاب نباشند، يعنى کافر و نجس مى‏باشند.

س 319: آنچه را که از طرف شيعيان دوازده امامى براى امام حسين(عليه‌السلام) يا اصحاب کساء(صلوات الله عليهم اجمعين) نذر مى‏شود، آيا جايز است به مراکزى که محل اجتماع پيروان فرقه «على اللهى» است داده شود، بنحوى که باعث احياء اين مراکز گردد؟

ج: اعتقاد به خدا بودن مولى‌الموحدين(عليه الصلوة والسلام) عقيده باطلى است و موجب مى‏شود که کسى که به آن اعتقاد دارد، از اسلام خارج گردد. کمک به ترويج اين عقيده فاسد حرام است؛ بعلاوه مصرف مال نذرى در غير مورد نذر جايز نيست.

س 326: اهل روستايى که من در آن تدريس مى‏کنم، نماز نمى‏خوانند؛ زيرا از فرقه اهل حق هستند و ما مجبور به خوردن غذا و نان آنها هستيم. چون شب و روز در آن روستا اقامت داريم، آيا نمازهاى ما اشکال دارد؟

ج: اگر توحيد و نبوت و هيچ‌يک از ضروريات دين اسلام را انکار نکنند و معتقد به نقصى در رسالت رسول اکرم(صلى الله عليه وآله) نباشند، حکم به کفر و نجاست آنها نمى‏شود. در غير اين صورت بايد هنگام تماس با آنها يا خوردن غذاى آنان، مسأله طهارت و نجاست مراعات شود.

در وب سایت مرکز ملی‌ پاسخگویی به سوالات دینی که وابسته به حوزه علمیه قم می‌باشد به نقل از آیت الله بهجت آمده است:
از مرحوم آیت الله بهجت  وقتی در رابطه اهل حق یا علی‌اللهی پرسش می‌شود که آیا آنان پاک‌اند یا نجس، پاسخ می‌دهد: نجس‌اند.
و همچنین در جای دیگری در همین وب سایت حوزه علمیه قم آمده است:
دختری بیست ونه ساله میباشم با مردی بامذهب اهل حق عقد نمودام حال نمیدونم عقدماازلحاظ شرعی مشکل دارد یانه؟
اگر اهل حق از فرقه ای باشد که (نعوذ بالله) علی علیه السلام را خدا می دانند يا منكر معاد باشند يا منكر يكى از ضروريات دين مثل نماز يا روزه باشند، كافر و نجس مى باشند و عقد شما هم باطل می باشد.
با دقت در افکار و عقاید آنان به خوبی روشن می گردد که مسلک و مذهب آنان بی‌پایه و اساس و باطل است.دولت- طبق مقررات- با گروه های انحرافی، مانند گروه علی الهی برخورد می کند.>>

در پایان لازم به یاد آوری است که تبعیض ها، اعدامها،زندانی شدن‌ها  و فشارهای وارده  بر  پیروان دین یارسان در طی‌ ۳۵ ساله گذشته به دلایل گوناگونی کمترین انعکاس رسانه یی داشته است و در اکثر موارد  متأسفانه به ثبت نرسیده و به سازمانهای حقوق بشری بین المللی گزارش نشده است. 

دین "یارسان" یا "اهل حقٔ" مستقل یا شاخه‌ای از اسلام؟

Yarsan ,  ahle haqq

با توجه به اخبار منتشر شده درباره خودسوزی اعتراضی ۳ شهروند ایرانی‌ پیرو دین یارسان(اهل حقٔ) در چند روز اخیر ، به نظر می‌رسد ذکر نکاتی‌ خالی‌ از فایده نباشد ، چرا که در برخی‌ از گزارش‌های مختلف تهیه شده در این رابطه دین یارسان یا اهل حقّ را زیر شاخه‌ای از اسلام و  شیعه خوانده اند.

یارسان(نام مرسوم در زبان کردی) یا اهل حقّ دینی است با خاستگاه کردی که در نواحی کرد نشین از قبل از اسلام رایج بوده ولی‌ با هجوم و تسلط اعراب و اسلام به ایران رو به افول گذاشته بوده است که در قرن هفتم توسط سلطان سحاک، مجددا جانی تازه گرفته و قوانین آنرا به صورت مدون و به زبان کردی به یارانش ابلاغ می‌نماید که "کلام" نامیده میشود . گستره جغرافیایی و زبانی این دین در طول تاریخ موجودیت آن, از نواحی کردنشین فرا تر رفته و هموطنان ترک و فارس در بسیاری از مناطق همدان، قزوین،آذربایجان، تهران و همچنین بسیاری نیز در کشورهای ترکیه،عراق ،سوریه، جمهوری آذربایجان،آلبانی و مناطقی از بالکان از این دین (البته با رسومات، فرهنگ‌ها و زبان بومی خود و حتی با عناوین دیگری) پیروی میکنند و به آن اعتقاد دارند.

دین یارسان یا اهل حقّ ،به نظر نگارنده این نوشتار، تفاوتهای بنیادی با اسلام دارد که به برخی‌ از انها طور خلاصه اشاره میشود.

 اعتقاد به خدا:  در دین یارسان اعتقاد بر این است که ذات خدا در انسان و یا موجودات تجلی‌ و حضور پیدا می‌کند، به عنوان مثال تجلی‌ ذات خدا در عیسی مسیح و علی‌ . 

معاد:  در دین یارسان اعتقادی به معاد وجود ندارد و اعتقاد بر تناسخ است یعنی‌ این که  روح انسان بعد از مرگ، با تولدی دیگر به کالبد انسانی‌ دیگر میرود تا اینکه نهایتاً بعد از ۱۰۰۱ بار جامه عوض کردن به ذات حق یعنی‌ خدا ملحق میشود.

 در دین یارسان اعتقادی به برزخ،جهنم و بهشت وجود ندارد.

مرگ:  پیروان یارسان مرگ انسان را جسمی‌ می‌دانند، یعنی‌ این جسم فرد است که فنا شده است، نه روح آن، پس در مراسم بزرگداشت از دنیا رفته گانشان لباس سیاه نمیپوشند ، تنبور می‌‌نوازند و سرود‌های دینی کردی ،یا به زبان بومی خودشان، دسته جمعی‌ اجرا میکنند و اصولاً مراسم عزاداری به سبکی که در اسلام هست در آن وجود ندارد.

کتاب مقدس دین یارسان یا اهل حقّ "کلام سرانجام" نامیده میشود که به زبان کردی است. کتاب مقدس آنها قران نیست.

کعبه پیروان یارسان پردیور (مکانی نزدیک پاوه در کرمانشاه) است و کعبه آنها مکه در عربستان نیست.

روزه:  پیروان یارسان ۳ روز روزه میگیرند که در پائیز هر سال بر اساس تقویم کردی محاسبه میشود ونه ۳۰ روز در رمضان.

نماز:  پیرون یارسان نماز نمی‌گذارند و عبادات آنها "نیاز و ذکر" نامیده میشود که به همراه نواختن تنبور و خواندن سرودهای دینی یارسان به زبان کردی است( البته در نواحی کرد نشین و در نواحی دیگر به زبان مادری خودشان).

مکان دینی یارسان مسجد نیست بلکه جایی‌ است که جم خانه و در بعضی‌ جاها خانقاه نامیده میشود.

در دین یارسان سبیل داشتن مقدس شمرده میشود و توصیه بر نداشتن ریش است بر خلاف اسلام که تیغ زدن ریش حرام شمرده میشود.

موسیقی:  در دین یارسان ارزش و احترام زیاد و خاصی‌ برای موسیقی قائل میشوند و اعتقاد بر این است که خداوند به همراه موسیقی انسان و جهان را آفرید، بر خلاف اسلام که در آن موسیقی نکوهیده است.تنبور ساز مقدس در یارسان است.

رقص:   بسیاری از مراسم  یارسان به همراه رقص کردی و رقص‌های عرفانی سماع انجام  میشود بر خلاف اسلام که در آن رقص به طور کلی‌ ممنوع است.

 در دین یارسان دخالت در سیاست منع شده است بر خلاف اسلام که می‌گویند دیانت ما عین سیاست ماست.

الکل: پیروان دین یارسان در نوشیدن مشروبات الکلی آزادند بر خلاف اسلام  که در آن نوشیدن الکل حرام است.

 گوشت خوک: خوردن گوشت خوک در این دین آزاد است و بر خلاف اسلام حرام نیست.

در دین یارسان دست دادن بین زن و مرد تشویق شده و جزئی از مراسم دینی نیز هست بر خلاف اسلام که هر گونه تماسی بین زن و مرد ممنوع است.

حجاب:  حجاب در دین یارسان وجود ندارد بر خلاف اسلام که در آن حجاب اجباری است.

در دین یارسان برای تولد کودک( مراسم جوز سر)، ازدواج، طلاق و مرگ مراسم خاص خود وجود دارد که همگی‌ آنها همراه با نواختن تنبور می‌باشد و هیچ کدام از آن مراسم شباهتی‌ با اسلام ندارند.

یکی‌ از اصول دین یارسان نیکی‌ کردن و خدمت به دیگران است و همچنین تاکید فراوان بر صلح و دوستی‌ شده است   و بر خلاف اسلام اصلی‌ به نام جهاد در آن وجود ندارد.

 در دین یارسان ارزش زن و مرد در مسائلی‌ مانند ارث و شهادت و... با هم برابر است بر خلاف اسلام که ارزش زن نصف مرد محاسبه می‌شود.

 در دین یارسان تعدد زوجین وجود ندارد و هر مردی مجاز با ازدواج فقط با یک زن است.

شیطان:  در دین یارسان اعتقاد بر این است که شیطان یکی از فرشتگان مقرب بوده که از طرف خدا مامور به گمراه  کردن انسان شده است و نباید به او لعنت فرستاد  (بر خلاف اسلام).

در دین یارسان توصیه به احترام به تمامی‌ ادیان و مذاهب و بی‌ دینان شده است و بی‌ احترامی به کسی‌ به خاطر عقیده او جایز شمرده نمی‌شود.

سگ بر خلاف اسلام نجس شمرده نمی‌شود و بر دوستی‌ و محبت و احترام بین انسان و حیوانات  بخصوص سگ تاکید فراوان شده است.

 در این دین خورشید و آتش بسیار مقدس بوده و پیروان آن معمولا به آنها سوگند یاد میکنند(بر خلاف اسلام).

در پایان قضاوت بر عهده خواننده است که دین یارسان را زیر مجموعه‌ای از اسلام و شیعه بداند یا آن را یک دین مستقل کردی و ایرانی‌ به حساب بیاورد.